Een eenzame schoen langs de snelweg

Rien Broekhuijsen
Den Haag 1959.

Toch klopt het nooit helemaal
Soms voelen de dingen als thuiskomen in een huis waar je nooit gewoond hebt, heb je een klik met iemand die je nog nooit eerder zag of sprak, weet je de weg daar waar je nog nooit geweest bent. Dat is het gevoel dat ik krijg als ik met een werk bezig ben dat ‘begint te kloppen’.
Ik kan gebiologeerd raken van kleine dingen: een eenzame schoen langs de snelweg, de opklaring na een regenbui of de eerste keer in het jaar dat je de wulp weer hoort zingen. Ik zie wel eens het grof vuil aan de weg staan en denk dan: wat een boeiende installatie. Het zijn cadeautjes die je ongevraagd krijgt.
Het is het gevoel, dat ik dan krijg, dat ik mee wil geven aan mijn werk. En soms lukt dat een beetje.

Rotterdam
Als kind woonde ik in Pendrecht. Heel lang heb ik mij daarom Rotterdammer gevoeld. Het was een vanzelfsprekendheid. Ik zwierf langs de Waalhaven waar de binnenvaartschepen lagen. Ik voetbalde op straat totdat de wijkagent onze bal inpikte. We gingen op ontdekkingsreis in de richting van wat nu Zuidwijk is. Toen ik daarna met mijn ouders naar Haarlem verhuisde en in Bloemendaal naar school ging, praatten de andere kinderen mijn Rotterdamse accent na. Ik heb mij dat toen maar afgewend.

Mantinge
Die beslissing om buiten te gaan wonen zal wel romantiek geweest zijn. Nu weet ik dat we dat geïdealiseerd hebben. Toch is het juist daarom dat ik het wonen en leven in Drenthe meer en meer ben gaan waarderen. De beleving van de ruimte waarin je woont is zo intens en je maakt het weer zo ontzettend veel meer mee dan in de beschutting van de stad. Je moet het allemaal veel meer bevechten dan dat je in een omgeving zit waar alles voorhanden is, waar je je niet druk hoeft te maken dat het gras toch gemaaid moet voor je er niet meer door komt en dat er uitgemest moet worden. Hier moet dat wel, gewoon omdat het nu eenmaal zo is. In Haarlem hadden we dat allemaal niet.

Knutselaar
Toen ik jong was maakte ik dingen. Ik had een keer een drumstel gemaakt van lege wasmiddeltonnen. Toen mijn vader thuis kwam, ging hij er meteen achter zitten; we waren allebei dol op muziek en muziek maken. Van kippengaas en oude gordijnen maakte ik een ezelsmasker (geen idee waarom, ik was nog helemaal niet zo in voor Shakespeare) later monteerde ik die kop op mijn fiets en reed op mijn ezeltje door de wijk.
Mijn bed, mijn zitbank, de kast, alles werd verbouwd, veranderd, gesloopt en opnieuw gemaakt.
Later was ik altijd aan het klussen en verbouwen. Voor mijzelf en bij en voor iedereen. En hoe ingewikkelder het was, hoe leuker ik dat vond.
Ik werk nog altijd graag met mijn handen. Ook de beslissing om de verpleging in te gaan en later om op de OK te gaan werken, heeft hiermee te maken.

Zingeven aan zinloosheid
Van huis uit kreeg ik de boodschap mee dat wat je doet zin moet hebben en nuttig moet zijn. Dingen die je puur en alleen om de lol deed, zoals tekenen en muziek maken, waren recreatief en hooguit een leuke hobby en vrijetijdsbesteding. Deze opvatting heeft mij op de Rietveld Academie doen besluiten om niet voor autonome kunst te kiezen maar, voor industrial design en grafische vormgeving. Ik had geleerd dat je een inkomen moest kunnen genereren uit hetgeen je deed en de hoogte van dat inkomen was blijkbaar een belangrijke factor in de maatschappelijke acceptatie. Nou ja, wijsheid komt met de jaren.
Ik kan tomeloos plezier beleven aan het maken van dingen die geen ander doel hebben dan gemaakt te worden en uitblinken in zinloosheid.

Afbraakprocessen
Ik probeer mij op een liefdevolle wijze tot de wereld te verhouden.  Zorgelijk kijk ik naar de toekomst en zie ik hoe de aarde volgroeid met gebouwde materie. Het regeneratieve vermogen van de natuur wordt steeds meer op de proef gesteld. Je zou het kunnen zien als een bacteriekolonie die  exponentieel groeit op zijn voedingsbodem, tot die zichzelf vergiftigd met zijn eigen afvalstoffen en de voedingsbodem verdwenen is. Het paradoxale is dat juist in afbraakprocessen de herstellende kracht van de natuur zit.
Wat ik wil maken is om nu plezier aan te beleven, het is niet voor de eeuwigheid. Hierna wordt het uit elkaar gehaald, mag het verdwijnen en verzin ik wel weer wat anders.

30 juni 2018 voltooide ik mijn opleiding tot autonoom kunstenaar aan de NAU, Nieuwe Akademie Utrecht.
Ik blijf aan het werk met het doel ‘het te laten kloppen.’

Rien Broekhuijsen.